Xét nghiệm đo hoạt độ ALP là xét nghiệm kiểm tra nồng độ enzyme phosphatase kiềm trong máu, từ đó giúp bác sĩ đánh giá chức năng gan hoặc xương. Ngoài ra, chỉ số hoạt độ ALP máu còn cho thấy tình trạng suy dinh dưỡng, còi xương ở trẻ em, khối u ở thận hoặc nhiễm trùng nặng.

1. Hoạt độ ALP máu là gì?

ALP máu (phosphatase kiềm) là một loại enzyme tồn tại trong máu, có chức năng tiêu hủy các protein trong cơ thể. ALP tồn tại ở nhiều dạng khác nhau và phụ thuộc vào cơ quan nơi mà chúng được sản sinh ra. Phần lớn ALP được sinh ra ở gan, số còn lại được sản xuất tại tủy xương, ruột và thận. Ở phụ nữ mang thai, ALP còn được tổng hợp ở nhau thai.

Hoạt độ ALP máu là chỉ số nồng độ enzyme phosphatase kiềm trong máu, được xác định bằng các xét nghiệm chuyên biệt.

2. Xét nghiệm đo hoạt độ ALP

Xét nghiệm đo nồng độ phosphatase kiềm là xét nghiệm được chỉ định thực hiện để xác định nồng độ enzym ALP trong máu. Qua đó, bác sĩ có thể đánh giá chức năng gan và kiểm tra xem liệu có vấn đề nào xảy ra với xương của bệnh nhân hay không.

• Đối với gan, xét nghiệm đo hoạt độ ALP là một phần trong xét nghiệm chức năng gan cơ bản. Theo đó, khi gan bị tổn thương hay mắc phải rối loạn nào đó liên quan đến gan với các triệu chứng như vàng da, vàng mắt, đau bụng, buồn nôn và nôn thì xét nghiệm ALP đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán bệnh. Kết quả đo hoạt độ ALP là thông tin cần thiết để bác sĩ chẩn đoán các bệnh như viêm gan, xơ gan, viêm túi mật, tắc ống dẫn mật;

• Đối với xương, xét nghiệm ALP đặc biệt hữu ích trong việc phát hiện các bệnh lý liên quan đến nồng độ phosphatase kiềm ở trẻ em như còi xương, nhuyễn xương và bệnh Paget.

Bên cạnh đó, chỉ số phosphatase kiềm trong máu còn có ý nghĩa quan trọng trong đánh giá sự thiếu hụt vitamin D của cơ thể, sự có mặt của khối u hay bất thường trong quá trình phát triển xương.

3. Xét nghiệm ALP là gì?

Xét nghiệm ALP là xét nghiệm phổ biến, thường thực hiện nhiều tại các bệnh viện và phòng khám. Xét nghiệm này sẽ giúp đánh giá, kiểm tra hàm lượng enzyme ALP có trong máu.

Nếu kết quả xét nghiệm thấy hàm lượng ALP trong máu bất thường thì rất có thể bạn đang gặp phải vấn đề ở gan hay xương. Chỉ số ALP cũng giúp bác sĩ đánh giá tình trạng suy dinh dưỡng, bệnh truyền nhiễm hay khối u thận.

Ở mỗi lứa tuổi, nhóm máu và cả giới tính, giá trị ALP bình thường cũng khác nhau.

4. Xét nghiệm Alkaline Phosphatase được thực hiện khi nào?

Xét nghiệm được thực hiện nhằm hỗ trợ chẩn đoán các bệnh về gan và xương nên khi có các biểu hiện triệu chứng về bệnh lý này bạn nên đi xét nghiệm kiểm tra. Một số dấu hiệu của bệnh hay gặp là:

- Đối với bệnh gan:

• Xuất hiện hiện tượng vàng da, vàng mắt.

• đau bụng.

• buồn nôn, nôn.

- Đối với xương:

• Xuất hiện khối u trong xương.

• Bất thường về phát triển xương.

• Tình trạng thiếu hụt vitamin D.

5. Ý nghĩa lâm sàng của giá trị kết quả

5.1. Bình thường

Các giá trị bình thường được liệt kê dưới đây, được gọi là phạm vi tham chiếu đối với hoạt độ ALP máu. Các phạm vi này thường khác nhau tùy theo phòng xét nghiệm. Hơn nữa, bác sĩ khi đánh giá kết quả sẽ dựa trên cả tình trạng sức khỏe và nhiều yếu tố khác. Điều này có nghĩa là, nếu một giá trị nằm ngoài các giới hạn bình thường dưới đây thì vẫn có thể được xem là bình thường.

• Người lớn: Trong khoảng 25 - 100 đơn vị mỗi lít (U / L) hoặc 0,43 - 1,70 microkatals mỗi lít (mckat / L)

• Trẻ em: Dưới 350 U / L hoặc dưới 5,95 mckat / L.

5.2. Giá trị cao

Nồng độ ALP tăng cao có thể là do các vấn đề về gan, chẳng hạn như bệnh viêm gan, tắc nghẽn ống mật (vàng da), sỏi mật, xơ gan, thậm chí ung thư gan hoặc ung thư đã di căn từ một bộ phận khác trên cơ thể sang gan.Bên cạnh đó, nồng độ phosphatase kiềm cao cũng có thể là dấu hiệu của các bệnh về xương, chẳng hạn như bệnh Paget, nhuyễn xương, còi xương ở trẻ em, khối u ở xương hoặc ung thư đã di căn từ một bộ phận khác của cơ thể đến xương hoặc cũng có trường hợp là do tuyến cận giáp hoạt động quá mức (cường tuyến cận giáp). Quá trình phục hồi sau gãy xương cũng là nguyên nhân làm tăng hoạt độ ALP máu.Ngoài ra, bệnh nhân suy tim, đau tim, bạch cầu đơn nhân hoặc ung thư thận cũng là những đối tượng có nồng độ ALP tăng cao. Nhiễm trùng nghiêm trọng lây lan khắp cơ thể (nhiễm trùng huyết) cũng làm tăng hoạt độ ALP máu. Phụ nữ mang thai có nồng độ ALP cao vì nhau thai là cơ quan góp phần sản sinh ra ALP.

5.3. Giá trị thấp

Hoạt độ ALP thấp có thể gây ra bởi:

• Các vấn đề dẫn đến suy dinh dưỡng, chẳng hạn như bệnh celiac;

• Chế độ ăn uống thiếu chất dinh dưỡng;

• Một loại bệnh di truyền liên quan đến xương, gọi là hypophosphatasia.

Nguồn: Tổng hợp