Pepsinogen (PG) là tiền enzyme của pepsin, một enzyme thủy phân protein trong dạ dày. Có hai loại pepsinogen chính là pepsinogen I (PGI) và pepsinogen II (PGII). PGI được tổng hợp bởi các tế bào chính của niêm mạc ở vùng đáy dạ dày, trong khi PGII được tổng hợp bởi các tế bào niêm mạc của toàn bộ dạ dày. Khi PG tiếp xúc với axit cloridric trong dịch vị, nó sẽ chuyển hóa thành pepsin hoạt động.

Đo độ pepsinogen I và II trong huyết thanh là một phương pháp sàng lọc ung thư dạ dày ở bệnh nhân có nguy cơ cao. Ung thư dạ dày là một loại ung thư phổ biến và nguy hiểm, thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn sớm. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, ung thư dạ dày có thể gây ra các biến chứng như: chảy máu, tắc nghẽn, di căn hoặc tử vong.

1. Tại sao độ pepsinogen I và II có liên quan đến ung thư dạ dày?

     Độ pepsinogen I và II trong huyết thanh có liên quan đến trạng thái của niêm mạc dạ dày. Niêm mạc dạ dày là lớp màng bao phủ bên trong của dạ dày, có chức năng bảo vệ, tiết chất và hấp thu chất dinh dưỡng. Niêm mạc dạ dày có thể bị tổn thương do các yếu tố như: vi khuẩn Helicobacter pylori, viêm mãn tính, sử dụng thuốc giảm đau hoặc rượu. Khi niêm mạc bị tổn thương, các tế bào niêm mạc sẽ giảm hoặc biến đổi thành các loại tế bào khác, gọi là atrophic chronic gastritis (ACG) hoặc metaplasia. Đây là các tình trạng tiền ung thư, có nghĩa là có khả năng tiến hóa thành ung thư nếu không được điều trị.

     Khi niêm mạc bị ACG hoặc metaplasia, sản lượng của PGI sẽ giảm, trong khi sản lượng của PGII sẽ không đổi hoặc tăng. Do đó, tỷ số PGI/PGII sẽ giảm. Tỷ số PGI/PGII là chỉ số phản ánh mức độ suy giảm của niêm mạc dạ dày. Tỷ số PGI/PGII càng thấp, mức độ suy giảm càng nặng, và nguy cơ ung thư dạ dày càng cao.

2. Làm thế nào để đo độ pepsinogen I và II trong huyết thanh?

     Để đo độ pepsinogen I và II trong huyết thanh, bệnh nhân cần làm một xét nghiệm máu đơn giản. Xét nghiệm máu sẽ được lấy từ tĩnh mạch của bệnh nhân và gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích.

     Phòng xét nghiệm sẽ sử dụng các phương pháp như: enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA), radioimmunoassay (RIA) hoặc chemiluminescent immunoassay (CLIA) để xác định nồng độ của PGI và PGII trong mẫu máu. Sau đó, phòng xét nghiệm sẽ tính toán tỷ số PGI/PGII và trả kết quả cho bác sĩ.

3. Giá trị bình thường của độ pepsinogen I và II trong huyết thanh là bao nhiêu?

     Giá trị bình thường của độ pepsinogen I và II trong huyết thanh có thể khác nhau tùy thuộc vào phương pháp phân tích, thiết bị và phòng xét nghiệm. Tuy nhiên, một số giá trị tham khảo thông dụng là:

• Độ PGI: từ 30 đến 150 ng/ml

• Độ PGII: từ 3 đến 15 ng/ml

• Tỷ số PGI/PGII: từ 3 đến 20

     Nếu giá trị của PGI hoặc tỷ số PGI/PGII thấp hơn giá trị bình thường, có thể là dấu hiệu của ACG hoặc metaplasia. Nếu giá trị của PGII cao hơn giá trị bình thường, có thể là dấu hiệu của viêm dạ dày do H. pylori hoặc ung thư dạ dày.

4. Ai nên làm xét nghiệm độ pepsinogen I và II trong huyết thanh?

Xét nghiệm độ pepsinogen I và II trong huyết thanh là một phương pháp sàng lọc ung thư dạ dày ở bệnh nhân có nguy cơ cao. Các bệnh nhân có nguy cơ cao bao gồm:

• Có tiền sử gia đình mắc ung thư dạ dày

• Có tiền sử mắc ACG hoặc metaplasia

• Có nhiễm H. pylori hoặc đã điều trị H. pylori

• Có các triệu chứng liên quan đến dạ dày như: khó tiêu, ợ chua, cảm thấy no rất nhanh khi ăn, đầy hơi sau khi ăn, đau bụng hoặc buồn nôn

• Có máu trong phân hoặc phân đen

• Trên 50 tuổi

    Xét nghiệm độ pepsinogen I và II trong huyết thanh cho phép phát hiện sớm ung thư dạ dày ở bệnh nhân có nguy cơ cao. Tuy nhiên, xét nghiệm này không thể chẩn đoán chắc chắn ung thư dạ dày, mà chỉ là một chỉ số cảnh báo.

     Nếu kết quả xét nghiệm bất thường, bệnh nhân cần thực hiện các xét nghiệm khác để xác nhận chẩn đoán, như: nội soi dạ dày, sinh thiết niêm mạc, xét nghiệm máu CEA hoặc CA 19-9, siêu âm bụng hoặc chụp cắt lớp vi tính. Bác sĩ sẽ tư vấn cho bệnh nhân phương pháp xét nghiệm phù hợp nhất dựa trên triệu chứng, tiền sử bệnh và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.

5. Kết Luận

     Xét nghiệm độ pepsinogen I và II trong huyết thanh là một cách đơn giản và tiết kiệm để sàng lọc ung thư dạ dày ở bệnh nhân có nguy cơ cao. Tuy nhiên, xét nghiệm này không thể thay thế cho việc kiểm tra định kỳ và theo dõi sức khỏe của bệnh nhân. Bệnh nhân nên luôn chú ý đến các dấu hiệu bất thường của dạ dày và tham khảo ý kiến của bác sĩ khi cần thiết.

Hy vọng rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về vai trò của pepsinogen trong sàng lọc ung thư dạ dày và cách xét nghiệm này có thể giúp phát hiện sớm bệnh. Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để được hỗ trợ chi tiết và tư vấn cụ thể.

Nguồn: Tổng hợp