NT-proBNP là viết tắt của N-terminal pro B-type natriuretic peptide, là một loại peptid được sản xuất bởi tim khi có sự căng thẳng hoặc tăng áp lực. NT-proBNP là một phân tử không hoạt động, được tạo ra từ cùng một phân tử tiền thân với BNP, một loại peptid có khả năng giãn mạch máu, bài tiết natri và nước qua thận, giảm áp lực tim và huyết áp.

     Xét nghiệm NT-proBNP là một xét nghiệm đơn giản nhưng rất quan trọng trong việc phát hiện, chẩn đoán, theo dõi, tiên lượng và sàng lọc suy tim, một bệnh lý nguy hiểm có thể gây ra các biến chứng như nhồi máu cơ tim, đột quỵ, suy hô hấp và tử vong.

    Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu cho bạn về NT-proBNP là gì, vai trò và ý nghĩa của xét nghiệm NT-proBNP trong các trường hợp khác nhau.

1. Vai trò của xét nghiệm NT-proBNP

Xét nghiệm NT-proBNP có một số vai trò sau:

- Chẩn đoán suy tim: Xét nghiệm NT-proBNP có độ nhạy cao và thông dụng hơn BNP trong chẩn đoán suy tim. Nồng độ NT-proBNP trong máu phản ánh mức độ căng thẳng của tim và sự giãn nở của tâm thất trái. Nồng độ NT-proBNP càng cao, khả năng mắc suy tim càng cao. Xét nghiệm này có thể giúp bác sĩ phân biệt suy tim với các nguyên nhân khác gây khó thở như bệnh phổi hay hen suyễn. Xét nghiệm này cũng có thể giúp bác sĩ xác định loại suy tim (suy tim tâm thu hay tâm trương) và mức độ suy tim (suy tim nhẹ hay nặng).

- Theo dõi diễn biến và hiệu quả điều trị suy tim: Xét nghiệm NT-proBNP có thể được sử dụng để theo dõi diễn biến của bệnh nhân suy tim mạn tính. Nồng độ NT-proBNP có thể giảm khi bệnh nhân được điều trị hiệu quả bằng thuốc hoặc can thiệp phẫu thuật. Ngược lại, nồng độ NT-proBNP có thể tăng khi bệnh nhân bị tái phát suy tim hoặc có biến chứng. Xét nghiệm này cũng có thể giúp bác sĩ điều chỉnh liều lượng thuốc hoặc chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất cho từng bệnh nhân.

- Tiên lượng suy tim: Xét nghiệm NT-proBNP có giá trị tiên lượng rất lớn trong tất cả các giai đoạn của suy tim. Nồng độ NT-proBNP càng cao, nguy cơ tử vong, nhập viện hoặc biến chứng càng cao. Xét nghiệm này có thể giúp bác sĩ đánh giá nguy cơ và chọn phương án điều trị tối ưu cho bệnh nhân suy tim.

- Sàng lọc suy tim: Xét nghiệm NT-proBNP có thể được sử dụng để sàng lọc suy tim trong cộng đồng, đặc biệt là nhóm đối tượng có nguy cơ mắc bệnh tim cao như người già, người bị tiểu đường, tăng huyết áp, bệnh động mạch vành, béo phì, tiền sử gia đình, trước và sau phẫu thuật các cơ quan... Xét nghiệm này có thể giúp phát hiện sớm suy tim và can thiệp kịp thời để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

2. Ý nghĩa của xét nghiệm NT-proBNP

Xét nghiệm NT-proBNP có ý nghĩa khác nhau tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Dưới đây là một số ý nghĩa cơ bản của xét nghiệm này:

- Nồng độ NT-proBNP trong máu phụ thuộc vào tuổi, giới tính, cân nặng và tình trạng sức khỏe của người bệnh. Theo một số nghiên cứu, giá trị bình thường của NT-proBNP ở người lớn không mắc suy tim là:

- Nồng độ NT-proBNP trong máu có thể tăng do nhiều nguyên nhân khác nhau, không chỉ do suy tim. Một số nguyên nhân khác gây tăng NT-proBNP là:

3. Khi nào cần xét nghiệm NT-proBNP?

Xét nghiệm NT-proBNP có thể được chỉ định khi bạn có các triệu chứng hoặc nguy cơ liên quan đến suy tim hoặc các bệnh lý khác ảnh hưởng đến chức năng của tim.

Một số triệu chứng có thể cần xét nghiệm NT-proBNP là:

• Khó thở

• Sưng chân

• Mệt mỏi

• Ho

• Ngực đau

• Nhịp tim bất thường

Một số nguy cơ có thể cần xét nghiệm NT-proBNP là:

• Tuổi cao

• Tiểu đường

• Tăng huyết áp

• Béo phì

• Bệnh động mạch vành

• Tiền sử gia đình mắc bệnh tim

• Trước và sau phẫu thuật các cơ quan

Xét nghiệm NT-proBNP có thể được thực hiện tại các cơ sở y tế có hệ thống trang thiết bị và nhân viên chuyên nghiệp. Bạn cần tuân theo các hướng dẫn của bác sĩ về cách chuẩn bị và lấy mẫu để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác và tin cậy.

4. Cách hiểu kết quả xét nghiệm NT-proBNP

     Kết quả xét nghiệm NT-proBNP có thể khác nhau tùy thuộc vào tuổi, giới tính, cân nặng và tình trạng sức khỏe của bạn. Bạn không nên tự diễn giải kết quả xét nghiệm mà cần được bác sĩ giải thích và tư vấn cho bạn.

Một số điểm cần lưu ý khi hiểu kết quả xét nghiệm NT-proBNP là:

• Kết quả xét nghiệm NT-proBNP chỉ là một phần trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh lý liên quan đến tim. Bạn cần kết hợp với các triệu chứng lâm sàng, tiền sử bệnh, khám thể lực và các xét nghiệm khác để có được kết luận cuối cùng.

• Kết quả xét nghiệm NT-proBNP có thể tăng do nhiều nguyên nhân khác nhau, không chỉ do suy tim. Bạn cần được bác sĩ kiểm tra kỹ lưỡng để loại trừ các nguyên nhân khác gây tăng NT-proBNP.

• Kết quả xét nghiệm NT-proBNP có thể giảm do một số yếu tố như uống thuốc lợi tiểu, thuốc ức chế men chuyển hoặc thuốc chẹn β. Bạn cần thông báo cho bác sĩ về các thuốc hoặc chất bổ sung mà bạn đang sử dụng để bác sĩ có thể điều chỉnh liều lượng hoặc loại thuốc phù hợp.

     Kết quả xét nghiệm NT-proBNP có thể khác nhau tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Bạn không nên tự diễn giải kết quả xét nghiệm mà cần được bác sĩ giải thích và tư vấn cho bạn.

Một số điểm cần lưu ý khi hiểu kết quả xét nghiệm NT-proBNP là:

• Kết quả xét nghiệm NT-proBNP chỉ là một phần trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh lý liên quan đến tim. Bạn cần kết hợp với các triệu chứng lâm sàng, tiền sử bệnh, khám thể lực và các xét nghiệm khác để có được kết luận cuối cùng.

• Kết quả xét nghiệm NT-proBNP có thể tăng do nhiều nguyên nhân khác nhau, không chỉ do suy tim. Bạn cần được bác sĩ kiểm tra kỹ lưỡng để loại trừ các nguyên nhân khác gây tăng NT-proBNP.

• Kết quả xét nghiệm NT-proBNP có thể giảm do một số yếu tố như uống thuốc lợi tiểu, thuốc ức chế men chuyển hoặc thuốc chẹn β. Bạn cần thông báo cho bác sĩ về các thuốc hoặc chất bổ sung mà bạn đang sử dụng để bác sĩ có thể điều chỉnh liều lượng hoặc loại thuốc phù hợp.

• Kết quả xét nghiệm NT-proBNP có giá trị tiên lượng rất lớn trong tất cả các giai đoạn của suy tim. Nồng độ NT-proBNP càng cao, nguy cơ tử vong, nhập viện hoặc biến chứng càng cao. Xét nghiệm này có thể giúp bác sĩ đánh giá nguy cơ và chọn phương án điều trị tối ưu cho bệnh nhân suy tim.

Nguồn: Tổng hợp